José Monje Cruz (5 december 1950 – 2 juli 1992), artistiek bekend als Camarón de la Isla of gewoon Camarón, was een Spaanse zigeunerzanger die als een van de leidende figuren van de flamenco wordt beschouwd. José Monje Cruz werd geboren in San Fernando, Cádiz, in de straat Carmen, in de buurt die in de volksmond bekend staat als “Las Callejuelas”. Zoon van Juana Cruz Castro en Juan Luis Monje Núñez, was de voorlaatste van acht broers van de zigeunerfamilie. De bijnaam waarvoor hij bekend is, werd gegeven door een oom van hem, genaamd José, vanwege zijn dunne huid, blond haar en witte huid, waardoor hij naar zijn mening leek op een garnaal. Aan de andere kant ligt de stad San Fernando op het eiland León, voor wat bekend staat als het eiland, een naam die Camarón zou toevoegen aan het tweede deel van zijn bijnaam om zijn artistieke naam te vormen. Als kind studeerde hij aan de Colegio del Liceo, liefdadigheidsafdeling, totdat hij van school ging om zijn vader te helpen, grote fan van flamenco-zang, in de smederij waar hij werkte. Het huis van de Monje werd bezocht door de grote zangers van de tijd van heel Andalusië terwijl het door San Fernando liep en daar begon de kleine José te luisteren naar artiesten als Manolo Caracol of Antonio Mairena. Toen zijn vader stierf aan astma, nog heel jong, kreeg het gezin financiële problemen, dus vanaf zijn zevende begon Camarón te zingen in verschillende tavernes en in het tramstation van San Fernando. In 1955 trad hij op vijfjarige leeftijd voor het eerst op in een bedrijf dat in zijn geboortestad een school reed die Los Hermanitos heette. Op twaalfjarige leeftijd won hij de eerste prijs van de Flamenco-wedstrijd van het Montilla-festival (Córdoba). Zijn roem begint zich te verspreiden en hij begin als een professioneel in de wereld van zingen met zijn beste vriend, de zanger Rancapino. Samen bezoeken ze de belangrijkste handelsbeurzen van Andalusië en laten ze hun kunst zien 
in de cabines waar ze optraden. Van toen af aan zong hij samen met Dolores Vargas en La Singla, onder andere, en toerde door Europa en Amerika in het gezelschap van Juanito Valderrama. In 1958 begon hij sporadisch te zingen op de Venta de Vargas in San Fernando. Hij deed het ’s middags, omdat hij vanwege zijn jonge leeftijd’ s nachts niet mocht komen. Daar luisterden de grote cantaores van de aarde er voor het eerst naar. Een van zijn eerste mentoren is de in Malaga geboren tonadillero Miguel de los Reyes, die hem in heel Spanje zal verblijden. In 1966 won hij de eerste prijs op het Festival del Cante Jondo van Mairena del Alcor en later verhuisde hij naar Madrid met Miguel de los Santos. In 1968 werd Camarón gefixeerd in de tablao van Torres Bermejas van Madrid, waar hij twaalf jaar lang op gitaar zou blijven, vergezeld door Paco Cepero. Zijn naam begint steeds meer bekend te worden en neemt deel aan de film Casa Flora, met Lola Flores in de hoofdrol. In Torres Bermejas ontmoet hij maestro Paco de Lucía, met wie hij tussen 1969 en 1977 negen albums zou opnemen, geregisseerd door de vader van de tocaor, Antonio Sánchez Pecino, waarin hij ook samenwerkt met Paco’s broer, Ramón de Algeciras. In die jaren vond zijn evolutie als een cantaor plaats, van een orthodoxe naar een meer persoonlijke stijl. Zijn eerste album, El Camarón de la Isla met de speciale samenwerking van Paco de Lucía, de titel die Sánchez Pecino tijdens de volgende albums zou herhalen om de carrière van zijn zoon als solist te behouden, was het begin van een muzikale revolutie en de extremeños Tangos “Detrás del tuyo se va” is opgenomen in dit album en was het eerste succes van het duo. In 1976 trouwde hij met Dolores Montoya, “La Chispa”, met wie hij vier kinderen zou krijgen (Luis, Gema, Rocío, José). De bruiloft werd gehouden in de stad La Linea de la Concepcion, gesponsord door zijn broer Manuel en de danseres Manuela Carrasco. In 1979, onder de naam Camarón, zonder verwijzing naar zijn geboortestad, publiceerde hij “La leyenda del tiempo” album, dat is een echte revolutie in de wereld van de flamenco omvatten geluiden uit de wereld van jazz en rock. Vanaf dit moment begon zijn samenwerking met de gitarist Tomatito en werd hij een tijdje 
ontkoppeld van Paco de Lucía. In mei 1987 trad hij drie opeenvolgende dagen op in het Cirque d’Hiver in Parijs met absoluut succes. In 1989 nam hij “Soy gitano” op, het best verkochte album in de geschiedenis van de flamenco, waarin hij samenwerkte met de gitarist Vicente Amigo. In 1990 werd hij veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf wegens een misdrijf van roekeloos gevaar, resulterend in de dood na een verkeersongeval dat plaatsvond op 17 oktober 1986, en waarbij twee mensen stierven. De cantaor ging de gevangenis niet in omdat hij geen strafblad had. In 1991 trad hij op met het prestigieuze Montreux Jazz Festival met Tomatito. Vanaf 1992 de laatste album gepubliceerd in het leven van Camarón, Potro de rabia y miel, met de gitaren van Paco de Lucía en Tomatito. De opname van dit album moest worden onderbroken vanwege de diagnose van een longkanker, veroorzaakt door zijn ernstige tabaksverslaving, die zijn leven een paar maanden later zou beëindigen, nadat hij zonder succes naar de Verenigde Staten was gereisd op zoek naar een mogelijke remedie. Zijn laatste concert vond plaats in de Colegio Mayor San Juan Evangelista in Madrid, in de nacht van 25 januari 1992. Op 2 juli 1992, overleed Camaron op 41-jarige leeftijd in Hospital Universitario Germans Trias i Pujol (Badalona, Barcelona) als gevolg van longkanker, wat een grote sociale commotie veroorzaakte (weerspiegeld in de slogan “Camarón vive”). Hij werd begraven in zijn geboortestad San Fernando. Zijn kist was omwikkeld met de zigeunervlag. Het Shrimp Museum, oorspronkelijk gebouwd op het perceel naast de Venta de Vargas en later in het Lazaga paleis, is nog steeds niet gebouwd, dus op de 25ste verjaardag van de dood van de zanger had hij nog steeds geen museum in zijn stad, echter, heeft de gemeenteraad een belangrijke collectie stukken van de zanger verworven, geschonken door zijn familie in ruil voor een maandelijkse vergoeding, en in 2019 wordt de eerste steen geplaatst.
This post has been seen 902 times.