Vittorio Gassman – in heaven

Vittorio Gassman (1 september 1922 – 29 juni 2000) was een Italiaans acteur. Gassmann werd geboren in Genua als zoon van een Duitse vader, Heinrich Gassmann een ingenieur uit Karlsruhe, en een Joodse moeder, Luisa Ambron, geboren in Pisa. Toen hij nog heel jong was, verhuisde hij naar Rome, waar hij studeerde aan de Silvio D’Amico National Academy of Dramatic Arts. Gassman debuteerde in Milaan, in 1942, met Alda Borelli in Niccodemi’s La Nemica (theater). Hij verhuisde vervolgens naar Rome en acteerde in het Teatro Eliseo samen met Tino Carraro en Ernesto Calindri in een team dat enige tijd beroemd bleef; met hen acteerde hij in een reeks toneelstukken, van burgerlijke komedie tot verfijnd intellectueel theater. In 1946 maakte hij zijn filmdebuut in Preludio d’amore, terwijl hij slechts een jaar later in vijf films verscheen. In 1948 speelde hij in Riso amaro. Hij speelde Un tram che si chiama desiderio, Come vi piace, Oreste. Met Luigi Squarzina in 1952 was hij medeoprichter en mede regisseer van het Teatro d’Arte Italiano, waarmee hij de eerste complete versie van Hamlet in Italië produceerde, gevolgd door zeldzame werken zoals Seneca’s Thyestes en Aeschylus’s The Persians. In 1956 speelde Gassman de titelrol in een productie van Othello. Hij werd zo goed ontvangen door zijn acteerwerk in de televisieserie il Mattatore (Spotlight Chaser) dat “Il Mattatore” de bijnaam werd die hem de rest van zijn leven vergezelde. Gassmans debuut in het commedia all’italiana-genre was nogal toevallig, in I soliti ignoti (1958). Bekende films met Gassman zijn: Il sorpasso (1962), La Grande Guerra (1962), I mostri (1963), L’Armata Brancaleone (1966), Profumo di donna (1974) en C’eravamo tanto amati (1974). In de cinema werkte hij vaak in zowel Italië als in het buitenland. In de jaren 1990 nam hij deel aan de populaire Italiaanse Rai 3 tv-show Tunnel waarin hij zeer formeel en “serieus” documenten reciteerde zoals energierekeningen, gouden gids en soortgelijke triviale teksten, zoals was instructies voor een wollen trui of koekjesingrediënten. Hij gaf ze weer met dezelfde professionele vaardigheid die hem beroemd maakte tijdens het reciteren van Dante’s Goddelijke Komedie. In 1994 deed Gassman de stem van Mufasa in de Italiaanse nagesynchroniseerde versie van The Lion King. Gassman trouwde drie keer, allemaal met actrices: Nora Ricci (met wie hij Paola had, een actrice en vrouw van Ugo Pagliai); Shelley Winters (moeder van zijn dochter Vittoria); en Diletta D’Andrea (moeder van zijn zoon Jacopo). Tijdens het repeteren van Hamlet begon hij een affaire met Anna Maria Ferrero, zijn 16-jarige Ophelia, die zijn huwelijk met Winters beëindigde. Hij en Winters werden gedwongen om samen te werken aan Mambo, net toen hun huwelijk aan het ontrafelen was, wat voer was voor tabloids over de hele wereld. Van 1964 tot 1968 was hij de partner van de Franse actrice Juliette Mayniel (moeder van zijn zoon Alessandro, ook acteur). Op 29 juni 2000 overleed Gassman op 77-jarige leeftijd aan een hartaanval in zijn slaap in zijn huis in Rome.